Theo một nghiên cứu mới được xuất bản trong tạp chí Cell, lần đầu tiên các nhà khoa học đã chứng minh được một “cơn bão lý tưởng” (the ‘perfect storm’) các điều kiện cần có để các tế bào phát triển thành ung thư, giúp giải thích lý do vì sao một số bộ phận lại dễ hình thành ung thư hơn những bộ phận khác.

Nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà khoa học tại Viện nghiên cứu ung thư Anh quốc ở Cambridge, thuộc trường Đại học Cambridge và Bệnh viện nghiên cứu nhi St. Jude ở Hoa Kỳ, cho thấy ung thư có xu hướng hình thành từ các tế bào gốc - những tế bào đặc biệt có chức năng tự nhân đôi, giúp cơ thể tạo ra những tế bào mới, khôi phục các mô bị tổn thương và thay thế những tế bào đã già.

Mặc dù các tế bào gốc có xu hướng dễ phát triển thành ung thư hơn những tế bào khác, nhưng để hình thành ung thư, chúng cần tích tụ đủ các đột biến DNA và đang trong quá trình nhân đôi để khôi phục các hư tổn hoặc những hao mòn tự nhiên trong tế bào.

Những đột biến DNA này có thể xảy ra một cách ngẫu nhiên khi các tế bào gốc nhân đôi và những đột biến này thường tích lũy theo thời gian. Đây cũng chính là lý do vì sao bệnh ung thư thường xảy ra phổ biến hơn khi chúng ta lớn tuổi. Những tác nhân môi trường như khói thuốc lá hoặc tia tử ngoại cũng có thể gây ra những đột biến DNA này.

Nghiên cứu mới chứng minh ung thư có thể bắt đầu từ tế bào gốc.

Để khám phá làm thế nào ung thư hình thành ở nhiều cơ quan khác nhau, các nhà nghiên cứu đánh dấu một nhóm các tế bào chuột bằng chất nhuộm huỳnh quang để theo dõi sự phát triển của chúng. Sau đó, họ tạo ra các đột biến DNA có liên kết với nhiều loại ung thư khác nhau bên trong những tế bào này.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng bản thân các đột biến DNA chưa đủ để gây ra ung thư. Không có dấu hiệu của ung thư ở những cơ quan mà các đột biến DNA được tạo ra trong các tế bào gốc không hoạt động. Tuy nhiên, ở những bộ phận chịu nhiều sự hao mòn tự nhiên, ví dụ như ruột, việc tạo ra các đột biến DNA trong các tế bào gốc đang nhân đôi đã giúp hình thành khối ung thư.

Giáo sư Richard Gilbertson, trưởng nhóm nghiên cứu tại Viện nghiên cứu ung thư Anh quốc ở Cambridge thuộc trường Đại học Cambridge đã nói “Bây giờ chúng ta có thể nói rằng ung thư thường hình thành ở những tế bào gốc, nhưng điều này không chỉ đơn thuần là do “kém may mắn”. Sự phát triển của ung thư bao gồm một “cơn bão lý tưởng” các tế bào gốc chứa các đột biến DNA và đang nhân đôi để khôi phục các tổn thương hoặc hao mòn tự nhiên trong tế bào.

“Mặc dù các tế bào gốc có thể gặp sự cố một cách ngẫu nhiên, nhưng nghiên cứu của chúng tôi cho thấy, những tác nhân môi trường gây ra nhiều đột biến DNA hoặc gây tổn thương các cơ quan khiến cho các tế bào gốc nhân đôi, đã làm tăng xác suất tạo ra “cơn bão lý tưởng” này. Đó là lý do vì sao những thói quen như hút thuốc hoặc phơi nắng làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư.”

“Nghiên cứu của chúng tôi cũng trả lời cho câu hỏi vì sao một vài loại ung thư lại phổ biến hơn những loại ung thư khác, và tại sao ở một số cơ quan nhất định ung thư lại phổ biến hơn ở những cơ quan khác. Đó có thể là do sự kết hợp các đột biến ở các gen gây ung thư trong các tế bào gốc, sự tăng sinh tế bào và sự tổn thương mô là khác nhau ở các cơ quan khác nhau. Hy vọng rằng việc tìm ra cách thức phát triển của bệnh ung thư sẽ giúp chúng tôi cũng như các nhà khoa học trên thế giới tìm ra những phương thức mới phòng ngừa và điều trị ung thư”, theo giáo sư Karen Vousden, giám đốc khoa học của Viện nghiên cứu ung thư Anh quốc.